دفاع دیرهنگام اما صریح دولت از بازداشت شدگان محیط زیستی
خرید و فروش حیوان خانگی: تهران- رییس سازمان محیط زیست، 118 روز پس از بازداشت تعدادی از فعالان محیط زیست ایران خواهان آزادی آنها شد و با تاكید بر اینكه هیچ مدركی دال بر جاسوس بودن فعالان محیط زیستی وجود ندارد، اظهار داشت: بر مبنای تشخیص هیات چهار نفره دولت این افراد باید آزاد شوند.
عیسی كلانتری كه به دنبال پرونده بازداشت فعالان محیط زیستی در سه، چهار ماه اخیر آن گونه كه برخی انتظار داشتند به پشتیبانی از فعالان نپرداخته، این دفعه با قاطعیت از نبود سندی برای جاسوسی آنها سخن گفته و صراحتا خواهان آزادیشان شده است؛ صراحتی كه كمتر می توان در برابر دستگاه قضا شاهد بود و قاعدتا ناشی از نتایج بررسی مقامات امنیتی دولت می باشد.
هیات چهار نفره دولت كه حالا از جانب كلانتری عنوان شده برای آزادی فعالان محیط زیست تلاش می كنند، پس از آن بر سر زبان ها افتاد كه وزیر اطلاعات بعنوان عالی ترین مقام امنیتی كشور و مسئول نهاد تشخیص جرائم در رابطه با جاسوسی به صورت علنی و غیرعلنی در رسانه ها و در صحن مجلس و كمیسون های مختلف، بر بی گناه بودن فعالان محیط زیست تاكید كرده بود.
** درز خبر با خودكشی در انفرادی
بهمن ماه سال 96 و پس از اعلام خودكشی كاووس سید امامی، فعال شناخته شده محیط زیست در سلول انفرادی، خبر دستگیری تعدادی از فعالان محیط زیست ایران در رسانه ها منتشر شد؛ فعالانی كه اغلب محیط زیستی ها آنها را در حوزه حیات وحش، به خصوص پروژه حفاظت از یوزپلنگ آسیایی می شناختند. با اینكه گهگاه روزنامه كیهان و رسانه های همسو به همراه تعدادی از خبرنگاران و فعالان خارج از ایران بر متخلف بودن موسسه میراث پارسیان تاكید می كردند، اما نحوه فعالیت این موسسه و متخصصان برجسته اش كه ارتباطات حرفه ای با نهادهای محیط زیستی جهان داشتند، هیچگاه ظن تخلف را در ذهن رسانه ها و فعالان راستین محیط زیست ایران برجسته نمی كرد.
**آنتن پخش فوتبال یا آنتن جاسوسی؟
با در گذشت سیدامامی، برنامه بیست و سی شبكه دوم سیما با پخش مستندی كه بعدها گفته شد با موارد خلاف واقع سر هم بندی شده است، بر جاسوس بودن سید امامی مرحوم و دیگر فعالان تصریح كرد. خانواده سید امامی با بیان ربوده شدن فیلم های خانوادگی و انتشار تصاویر كامل آنها در اینترنت اعلام نمودند صدا و سیما آنتن سیار خانواده سید امامی را كه در صحرا و تفریح در طبیعت برای پخش مسابقات فوتبال از دستگاه پخش خودروی آنها به كار می بردند، بعنوان ابزار جاسوسی قالب كرده اند.
** نتیجه تحقیق هیات چهار نفره
ابهام درباره علت بازداشت فعالان محیط زیست بسیار است. چهار عضو هیات دولت شامل معاون حقوقی رئیس جمهوری، وزیر اطلاعات، وزیر دادگستری و وزیر كشور، به قول رئیس سازمان محیط زیست مسئول رسیدگی به پرونده بودند كه نتیجه آن بی گناهی فعالان محیط زیست است.
عیسی كلانتری در همایش روز جهانی تنوع زیستی در مورد سرنوشت فعالان محیط زیستی بازداشت شده اظهار نمود: دولت یك گروه چهار نفره شامل وزیر دادگستری، وزیر كشور، معاون حقوقی و وزیر اطلاعات برای پیگیری این مورد تشكیل داده است.
وی تصریح كرد: تا كنون مشخص شده این افراد بدون این كه كاری بكنند، بازداشت شده اند. وزارت اطلاعات به این نتیجه رسیده كه هیچ مدركی دال بر جاسوس بودن این افراد وجود ندارد.
معاون رییس جمهوری تصریح كرد: هیات چهار نفره دولت به این نتیجه رسیده است كه فعالان بازداشت شده باید آزاد شوند، چون هیچ سندی برای اثبات تهمت هایی كه به این افراد زده شده، وجود ندارد.
**دعوا بر سر چیست؟
اصرار رئیس این سازمان در خصوص اینكه هیچ مدركی دال بر جاسوس بودن فعالان محیط زیست به دست نیامده، این پرسش اساسی را مطرح می كند كه دیگر نهادهای امنیتی كشور، با چه انگیزه ای افترا جاسوسی به فعالان محیط زیست زده اند؟
این حوادث در شرایطی رخ می دهد كه به نظر می رسد شبكه های محیط زیستی به علت اهمیت مسایل زیست محیطی جامعه، در معادلات سیاسی نقش جدی تری ایفا می كنند. برای تحلیل این گمانه نیاز است به مساله آب و چالش های شهری مثل گرد و غبار و سوژه های اعتراضات سال های اخیر نگاهی بیاندازیم.
بسیاری معتقدند محیط زیست همچون موضوعات در رابطه با آب نقش تعیین كننده ای در معادلات آینده دارد و شاید فشار بر كاوه مدنی، معاون سابق سازمان محیط زیست و یكی از دانشمندان برجسته جوان در دنیا كه در حوزه آب به خوبی فعالیت نموده بود، اختلال در مدیریت او و دستگیری كوتاه مدت او و فشار بر وی برای خروج از كشور و در نهایت افترا جاسوسی به او پس از خروج از ایران، به این پیش بینی ها ارتباط داشته باشد.
**هم جاسوس، هم نخبه علمی؟
اما فعالان محیط زیستی بازداشت شده چگونه افرادی هستند؟ بررسی نشان داده است اغلب آنان از نخبگان علمی كشور و متخصصانی با مدارك بین المللی هستند كه می توانند در نجات محیط زیست شكننده ایران از صدمه پذیری بیشتر نقش ایفا كنند.
طاهر قدیران، دانشمند جوان برگزیده سال 2008 یونسكو اكنون در زندان است. نیلوفر بیانی كارشناس برجسته دفتر سازمان ملل در سوئیس بود كه برای فعالیت به ایران آمد. هومن جوكار رئیس پروژه بین المللی حفاظت از یوز ایرانی-آسیایی و یكی از برجسته ترین كارشناسان حیات وحش در ایران و جهان است.
سپیده كاشانی كارشناس نخبه دانشكده محیط زیست و همسر هومن جوكار از متخصصان حیات وحش ایران است. امیر حسین خالقی از فعالان برجسته محیط زیست است كه توانست با كمك هنرمندانی مثل هدیه تهرانی، با راضی كردن دامداران برخی مناطق حفاظت شده نزدیك به 5 هزار دام را از این مناطق خارج كند؛ كاری كه ممكن است دولت ها هیچگاه نتوانند انجام دهند یا سال ها زمان و میلیاردها تومان هزینه صرف كنند.
مراد طاهباز، ایرانی دو تابعیتی كه به نظر می رسد یكی از انگیزه های دستگیری او همین فعالیت های چند ملیتی آنهاست، تاجری ایرانی است كه خیلی از سرمایه خویش را صرف حفاظت و تحقیقفات پیرامون حیات وحش ایران كرده است.
**دستگیری ها ادامه می یابد
بعد از دستگیری فعالان شناخته شده محیط زیست، خبرها از دستگیری تعداد زیادی از فعالان ناشناحته در شهرهای مختلف منتشر گردید كه بیشترین آنها مربوط به استان هرمزگان بود.
چند تن از فعالان محیط زیست كه نگران برخورد دستگاه های امنیتی با خود هستند، در گفت و گو با ایرنا حاضر به رسانه ای شدن اسامی خود نشدند.
طاهر قدیریان از نمونه بازداشت شدگان محیط زیست، نماینده ایران در پروژه خرس سیاه آسیایی سازمان ملل بود؛ كسی كه برای تولید مشاركت مردمی و درست كردن فرهنگ جوامع محلی برای حفاظت از محیط زیست تلاش می كرد.
** تشویق مردم به مشاركت برای حفاظت از محیط زیست
عمده فعالیت فعالان دستگیر شده، تشویق مردم به مشاركت برای حفاظت از محیط زیست بوده است؛ اتفاقی كه در خیلی از كشورهای موفق در حفاظت از محیط زیست امر جا افتاده ای است.
یك فعال محیط زیست می گوید: دكتر قدیریان كه ژئوتوریسم و پستانداران در دانشكده تدریس می كرد، چند روز پیش از دستگیری مشغول درست كردن آبشخور برای حیات وحش در مناطق حفاظت شده بود. او معتقد بود نبود آبشخور در مناطق تلفات حیات وحش را بالا برده است و خود اقدام به ساخت آبشخور كرده بود و دنبال اسپانسر برای ساخت سازه ها برای آبرسانی به حیات وحش بود.
تلف شدن قوچ و میش ها به علت شیوع بیماری در بعضی از مناطق حفاظت شده، دغدغه اصلی فعالانی مثل قدیریان بوده است. ساخت آبشخورها سبب می شد بتوان دارو را با استفاده از ریختن در آبشخورها به حیوانات وحشی رساند و آنها را از تلفات بیشتر نجات داد.
یك فعال محیط زیست از هرمزگان می گوید: بعضی از دستگیر شدگان همچون طاهر قدیریان فعالیت شان را از مناطقی در شهر میناب و سربستان شروع كردند كه نزدیك به هشت سال از آن زمان می گذرد.
او می گوید: مناطقی مثل كوه های زندان كه از بستان تا میناب امتداد دارد، محل تردد این فعالان محیط زیست بوده است. كوه زندان نسبت به بقیه مناطق بیشتر مورد توجه بود چون راحت تر و نزدیك تر به شهر میناب بوده است.
منطقه چهارده روستا هم همچون مناطقی است كه فعالان محیط زیست هرمزگانی در آن مناطق با مشقت تمام و با نبود امكانات در گرما و بی آبی برای نجات حیات وحش فعالیت می كردند؛ مناطقی كه حتی برای انسان ها هم مركز درمانی نداشتند و فعالان محیط زیست خدمات حرفه ای به حیات وحش را عرضه می دادند.
حضور در دل طبیعت بدون امكانات و سختی زیاد، جان فعالان محیط زیست را به خطر می انداخت، اما آنها برای خدمت به محیط زیست در حال نابودی ایران چنین مخاطراتی را به جان خریده اند.
آنها در مناطق تیغ سیاه، بشاگرد و... كه بدون امكانات ابتدایی مثل آب لوله كشی و حتی برق است، با هزینه شخصی به دیدن مردم می رفتند و آنها را برای مشاركت در حفاظت از حیات وحش آموزش می دادند.
** شكارچی اسبق، محیط زیستی سابق، زندانی فعلی!
طاهر قدیریان و همكارانش در بندرعباس با برگزاری جشنواره خرس سیاه آسیایی برای كودكان، در تلاش بود حفاظت از حیات وحش بومی این منطقه را از پایه شروع كند. وی همینطور به مال باختگانی كه احشام آنها توسط حیات وحش همچون پلنگ تلف شده بودند، كمك می كرد و در تلاش بود آنها را برای حفاظت از حیات وحش ترغیب كند. وی همینطور شكارچیانی را به حامیان محیط زیست تبدیل كرد، همچون مرتضی آریایی نژاد، همان كسی كه تصویرش چندی قبل به اشتباه منتشر گردید و روزنامه وطن امروز برای او گزارشی از شكارچی تا جاسوسی نوشت. در حالیكه آریا نژاد همچون شكارچیانی بود كه طی شش سال قبل دست از شكار برداشتند و به كمك محیط زیست آمدند. اما او و خیلی از دلسوزان محیط زیست ایران در روز 4 بهمن دستگیر شدند.
مرتضی آریا نژاد با كنار گذاشتن اسلحه و همینطور بستن فروشگاه شكارهایش در شهر میناب، طی سال های گذشته به گروه حافظان محیط زیست پیوست. با آشنایی او با طاهر قدیریان از معدود كسانی است كه هزینه های شخصی برای حفاظت از محیط زیست كرد، بدون اینكه كمك مالی از سازمان هایی مثل محیط زیست دریافت كرده باشد. او از كسانی است كه با انتشار نخستین تصاویر ثابت كرد در كوه های میناب پلنگ وجود دارد و توجهات برای حفاظت از این مناطق را به سمت هرمزگان جلب كرد.
درباره فعالان محیط زیست می توان بسیار سخن گفت اما انتشار نمونه های كوتاهی از فعالیت این فعالان محیط زیست می تواند در تولید نگاه صحیح تری به فعالان محیط زیست موثر باشد.
به نظر می رسد آنچه اكنون اهمیت دارد، اعتماد به تصمیم دولت برای اثبات بی گناهی فعالان محیط زیست باشد، چون كه تولید فضای بی اعتمادی در مردم و ناامید كردن فعالان محیط زیست می تواند بیش از هر چیز، پیكره رنجور محیط زیست ایران را مورد صدمه قرار دهد و بیش از پیش منجر به نابودی سرزمینی شود.
گزارش از: جواد حیدریان
**اداره كل اخبار چند رسانه ای** ایرنا پلاس**
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب