شكار كژدم در نقاط كویری ایران
خرید و فروش حیوان خانگی: كاشان- برخی سودجویان از آغاز فصل تابستان با تبلیغات در آران و بیدگل و برخی شهرهای كویری ایران مبادرت به دلالی و تولید بازار سیاه خرید و فروش كژدم (عقرب) كردند كه این امر منجر به ابراز نگرانی مسئولان و فعالان محیط زیست شده است.
به گزارش خرید و فروش حیوان خانگی به نقل از ایرنا، شهرستان آران و بیدگل تنها یكی از نقاط حاشیه ای كویر مركزی ایران است كه بیشتر وسعت 610 هزار هكتاری آن را كویر و بیابان در بر گرفته و در این میان كژدم ها پای ثابت موجودات زنده در چنین اقلیم های گرم و خشكی هستند.
این بخش از كویر مركزی ایران در كنار نقاطی مانند كرمان و مشهد چند وقتی است به جولانگاه افرادی تبدیل گشته كه برای یافتن یا خرید و فروش این گونه جانوری شكارچی تلاش می كنند.
كژدم (گزدم یا عقرب) نام یكی از گونه های بندپایان رده عنكبوتیان با رنگ های گوناگون (زرد مایل به قهوه ای، قهوه ای، خاكستری و سیاه) دارای هشت پا و نیشی با زهر كشنده است كه در قسمت نوك دم آن قرار دارد.
این گونه با اندازه 5.1 تا 18 سانتیمتر كه بیشتر در آب و هوایی گرم فعال است و با چنگال های خارداری كه قسمتی از دهانش به حساب می آید، می تواند ماده زهرآلود خطرناكی به سمت مهاجمان بپاشد.
كژدم بیشتر در شب شكار می كند و روزها زیر سنگ ها یا در حفره های به نسبت خنك زیر زمین پنهان می شود؛ به واسطه شكل بدنش با حالتی تخت و صاف می تواند حتی از شكاف هایی به عرض سه میلیمتر هم عبور كند و وارد واحدهای مسكونی شود.
این گونه جانوری در برابر گرسنگی و تشنگی مقاومت زیادی داشته و می تواند ماهها بدون آب و غذا زنده بماند؛ شاید از این روست كه غذا خوردنش گاه تا 24 ساعت می تواند ادامه یابد و بعد از آن به وسیله مایعی دهانی ساعت ها به تمیز كردن خود می پردازد.
200 گونه متفاوت كژدم در سراسر دنیا پراكنده هستند اما تنها نزدیك به 20 گونه سمی وجود دارد؛ 2 گونه ایرانوس و خوزستانوس در ایران كشف و با نام كژدم ایرانی به ثبت رسیدند و سه گونه كژدم خطرناك هم وجود دارد.
2 گونه كژدم همی سكورپیوس لپتوروس (زرد رنگ و كوچك) و كمپسوبوتوس ماتهیزنی (با بدنی باریك به رنگ زرد یا آجری) در جنوب و جنوب غربی كشور بیشتر یافت می شوند.
همچنین گونه دیگر آندركتونوس كراسیكودا است كه جثه ای درشت تر از 2 گونه پیشین دارد و رنگش سیاه یا قهوه ای تیره است.
زهر كژدم گلبول های قرمز خون را تخریب كرده و در محل گزش تغییر رنگ موضعی و تورم دردناك تولید می كند؛ گرچه در مواردی منجر به بروز علائم موضعی و تورم نمی گردد، اما رجوع به پزشك در همان ساعت های اولیه گزش سفارش شده است.
*** نقش كژدم ها در زیست سازگان و زندگی انسان ها
یكی از دانش آموختگان دوره دكترای نانو شیمی در گفت و گو با خبرنگار ایرنا تشریح كرد: برخی افراد ناآگاه در آران و بیدگل همگام با سوداگران در این روزها مبادرت به شكار یا خرید و فروش كژدم ها می كنند، بی اطلاع از آن كه اثرهای این رفتار بی رحمانه برای منطقه چقدر می تواند خطرناك باشد.
زینب خانی اضافه كرد: كژدم ها جزئی از زیست سازگان نقاط كویری مانند آران و بیدگل هستند كه از حشره ها و جانورانی مانند سوسمارها، مارمولك ها، عنكبوت ها و موش ها تغذیه می كنند.
وی افزود: حذف یا كاهش محسوس تعداد كژدم ها در چرخه زیستی به افزایش تعداد سایر گونه هایی منجر می گردد كه پیش تر خوراك آنها بودند و این تغییر غیر قابل بازگشت بر محیط زیست و زندگی جامعه انسانی ساكن در آن محدوده به صورت قطع اثرگذار می باشد.
این متخصص نانو شیمی افزود: زهر كژدم ها در زمینه پزشكی هم برای انواع بیماری ها از سرطان، نقص سیستم ایمنی و ام اس گرفته تا دیابت، لوپوس، بیماری كورن، پسوروزیازیس، آرتریت روماتوئید، كولیت زخم دار، بیماری التهاب روده بزرگ و سیروز صفراوی مورد توجه است.
او عنوان كرد: همینطور یكی از موثرترین كاربردهای زهر كژدم نابودی حشره ها و آفت ها در بخش كشاورزی و بهداشت می باشد.
خانی اظهار داشت: موسسه تحقیقات واكسن و سرم سازی رازی زیرمجموعه ای از سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج كشاورزی وزارت جهاد كشاورزی با عنایت به این خاصیت ها با تولید مركزی در استان خوزستان در زمینه پرورش كژدم ورود كرده است.
وی افزود: به صورت میانگین از هر نمونه كژدم (كه البته بسته گونه متفاوت است) 0.01 تا 2 میلی گرم زهر خشك با روش الكتروشوك به دست می آید و به عبارتی برای تولید یك گرم زهر خشك باید بین 500 تا 100 هزار نمونه داشته باشیم.
این متخصص نانو شیمی خاطرنشان كرد: بهره برداری بهینه از كژدم ها تا كنون در ایران صورت نگرفته و استفاده از آن تنها به تولید پادزهر محدود است اما به هر روی نباید این گونه را با اندك صدقه ای در اختیار دلالان و كلاهبرداران قرار داد و به محیط زیست صدمه زد.
** شكارچیان و دلالان با كژدم ها چه می كنند؟
گرچه هر از چندی خبرهایی جسته و گریخته از پرورش یا خرید و فروش حیواناتی عجیب در گوشه و كنار دنیا به گوش می رسد اما شاید كمتر شنیده باشیم كه عده ای در بعضی كشورها دست كم چندین سالی است كه به تجارت كژدم روی آوردند.
موضوع به صورت محدود در بعضی رسانه های منطقه بازتاب داشته و گزارش هایی از بازار سیاه شكار و خرید و فروش كژدم در بعضی كشورهای واقع در منطقه جنوب غربی آسیا و حاشیه خلیج فارس و رواج مصرف تدخینی كژدم در همین كشورها خبر دادند كه به صورت مستقل قابل تایید نیست و صحت و سقم مبحث نیازمند بررسی های بیشتر می باشد.
این مخدر عجیب، به ظاهر زمان نشئگی طولانی تر دارد اما به همان میزان شدت تخریبش هم بالاست و باعث از دست رفتن حافظه دراز مدت و كوتاه مدت، اختلال خواب، كم اشتهایی، توهم دائمی فرد و در نهایت حتی مرگ مصرف كننده می گردد.
هنوز مسئولان امر حاضر به اظهار نظر در این زمینه نشدند اما گویا این داستان شگفت انگیز و در عین حال تاسف بار به آن كشورها محدود نیست.
به گفته روح اله دهقانی قهنویه، برخی تحقیقات در زمینه شیوه های نوین ابداع داروهای مسكن جدید با تركیب های طبیعی نشان داده است كه فراكسیون ها و پپتیدهای موجود در زهر كژدم در دستگاه عصبی و ماهیچه ای سبب واكنش می گردد.
عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشكی و خدمات بهداشتی درمانی كاشان عنوان می كند كه تحقیقات، دانشمندان را به این نتیجه رسانده كه بعضی از اجزای زهر كژدم می تواند جایگزین مناسبی برای داروهای مسكن قوی به منظور كاهش درد بیماران باشد.
به نظر می رسد برخی یافته های علمی در كنار برخی مسائل دیگر دلالان و سودجویان در بعضی نقاط ایران را هم مانند كشورهای همسایه مجاب كرده تا برای تولید بازار سیاه خرید و فروش شكارچیان كویر دست به كار شوند.
همچنان كه گشت و گذاری در فضای مجازی، خبرنگار ایرنا را در نهایت به سمت چند كاربر رهنمون می كند كه این روزها به خرید و فروش كژدم روی آوردند.
گروهی سودجو و برخی افراد ناآگاه بدون توجه به صدمه های زیانبار این تجارت كثیف بر محیط زیست و زندگی و جان انسان ها، با آغاز فصل تابستان راه نقاط كویری ایران و شكار كژدم در پیش گرفتند؛ شایعه ها از فروش یك كژدم تا سه میلیون ریال بسته به گونه، اندازه و وزن آنها در این بازار سیاه حكایت دارد.
یكی از خریداران در این زمینه به خبرنگار ایرنا اظهار داشت: تنها كژدم هایی با مشخصات خاص (وزن بالای 15 گرم) از شكارچیان خریداری و به ازای هر عدد نزدیك به 20 هزار ریال پرداخت می گردد.
وی اضافه كرد: بازار شایعه در شهرستان آران و بیدگل و كاشان داغ شده در خصوص این كه برای هر كژدم چند میلیون ریال پرداخت می گردد اما این قیمت ها حقیقت ندارد و به هیچ وجه چنین پول هایی برای خرید هیچ گونه ای پرداخت نشده است.
او با كوشش برای پنهان كاری در مورد مشتریانش در نهایت استفاده تدخینی از كژدم ها را تایید و بیان كرد: امروز به چند نفر همچون اتباع خارجی فروش داشتم.
یك شكارچی اما با بیان پشیمانی در این زمینه اظهار داشت: ماه گذشته از روی ناآگاهی از ممنوع بودن شكار كژدم، فریب تبلیغ كلاهبرداران را خورده و مبادرت به شكار دهها كژدم كردم.
وی افزود: بعد از شكار برای فروش كژدم ها با بهایی گزاف به دنبال نشانی خریداران گشتم اما كسی ریالی برای خرید عقرب ها پرداخت نكرد.
برخی هم در این میان با شنیدن خبر خرید و فروش كژدم با قیمت های نجومی پیشگام شدند تا با واسطه گری بین شكارچیان و خریداران اصلی، پولی به جیب زده و سهمی از این بازار ببرند.
یكی از این دلالان به خبرنگار ایرنا اظهار داشت: با عنایت به تبلیغات فراوان در خصوص ارزش بالای كژدم، با فردی در یكی از شهرهای اطراف تماس گرفتم كه وی قول خرید و همكاری داد.
او اضافه كرد: با عنایت به این گفته ها مبادرت به خرید دهها عقرب با قیمت 300 هزار ریال از چند شكارچی كردم اما سركار بودم؛ بعدها تماس هایم با فرد مورد نظر به جایی نرسید و شماره مورد نظر پاسخ نداد.
*** شكار كژدم ها ممنوع
رئیس اداره حفاظت محیط زیست آران و بیدگل در گفت و گو با خبرنگار ایرنا به رواج خرید و فروش كژدم در این شهرستان اشاره داشته و بر عزم راسخ یگان حفاظت برای برخورد قاطع با متخلفان تاكید نمود.
الهیار دولتخواه اظهار داشت: شكار و خرید و فروش كژدم یا هر نوع خزنده دیگر جرم به حساب می آید و پیگرد قضائی دارد.
وی بیان كرد: گزارش های زیادی در خصوص شكار بی رویه كژدم ها در نقاط كویری شهرستان آران و بیدگل به دست ما رسیده كه باعث نگرانی سازمان حفاظت محیط زیست و فعالان این حوزه شده است.
رئیس اداره حفاظت محیط زیست آران و بیدگل افزود: افراد سودجو و كلاهبردار با رواج شایعه هایی در این شهرستان در خصوص ارزش بالای كژدم و خرید میلیونی آن، باعث شدند تا برخی افراد ناآگاه با رویای كسب درآمدهای نجومی نسبت به شكار بی رویه این گونه اقدام نمایند.
او با اشاره به اینكه تا كنون 2 نفر متخلف در ارتباط با شكار كژدم در شهرستان آران و بیدگل احضار شدند، اظهار داشت: پیگرد قضائی متخلفان در دستور كار است و با افزایش گشت های یگان حفاظت محیط زیست به شدت با هر گونه شكار و خرید و فروش كژدم و سایر حیوانات وحشی برخورد خواهد شد.
اما داستان به اینجا محدود نیست و حمزه ابراهیمی رئیس اداره حفاظت محیط زیست ریگان هم پیش تر به ایرنای كرمان از دستگیری 2 شكارچی كژدم در این شهرستان اطلاع داده بود كه به دنبال انتقال آنها به تهران بودند.
همچنین جواد علیپور، رئیس اداره حفاظت محیط زیست تایباد در گفت و گو با خبرنگار ایرنا در مشهد از دستگیری 2 نفر قاچاقچی از جانب نیروهای مرزبانی پاسگاه 17 شهریور مرز دوغارون اطلاع داده بود كه قصد داشتند 13 نمونه كژدم بومی استان های جنوبی ایران را به مقصد افغانستان حمل كنند.
وی در این زمینه عنوان كرده بود: كژدم ها با هدف پرورش، تولید زهر و خواص دارویی زنده گیری شده و برای انتقال به برخی كشورهای عربی منطقه قرار بود به شهر هرات منتقل شود.
تحقیقات، تولید دارو، تدخین یا تفریح؟! علت شكار كژدم ها هر چه كه باشد در نهایت غیر قانونی بوده و اثر یكسانی بر محیط زیست در مناطق مختلف ایران دارد و نیازمند ورود جدی مسئولان امر برای مقابله با سودجویان، دلالان و قاچاقچیان است.
گرچه سودجویان و قاچاقچیان از گذشته های دور تا كنون در هر زمینه سودآوری ورود می كردند اما رونق این روزهای شبكه های اجتماعی سبب شده تا آنها هم از این فضا در جهت هدف های شوم خود همچون در زمینه شكار كژدم بهره برداری كنند كه در این راستا باید احتمال رواج مصرف تدخینی به جد بررسی شود.
برخی افراد هم در این میان از روی ناآگاهی یا به استناد برخی اطلاعات سطحی مسحور تبلیغات در این فضاها می شوند كه باید رسانه های ارتباط جمعی در این زمینه به صورت جدی وارد عمل شده و در جهت كوتاه كردن دست سودجویان همپای مسئولان به وظیفه آگاهی بخشی خود اهتمام بیشتری داشته باشند.
همچنین قاچاق كژدم های ایرانی به خارج كشور نیازمند بررسی بیشتر است چون كه با در نظر گرفتن ارزش دارویی و درمانی، با عنایت به شرایط اقتصادی كنونی و اجبار دولت تدبیر و امید بر اجرای سیاست های اقتصاد مقاومتی و پشتیبانی از تولید داخلی شكار با مجوز، پرورش هدفمند و صادرات قانونی این گونه می تواند برای كشور درآمدهای ارزی به همراه داشته باشد.
7472/8123
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب