در سمینار مدیریت منابع آب و سازگاری با خشكسالی مطرح شد؛
خوزستان ابربحران را پشت سر گذاشت، آب بیشتر رودخانه ها مناسب شرب نیست
خرید و فروش حیوان خانگی: مدیرعامل سازمان آب و برق خوزستان اظهار داشت: به علت خشكسالی میزان آب ورودی رودخانه ها كاهش پیدا كرده و همین مسأله باعث كاهش كیفیت آب در رودخانه ها شده است، به گونه ای كه كیفیت آب در خیلی از رودخانه ها مناسب شرب نیست.
به گزارش خرید و فروش حیوان خانگی به نقل از ایسنا، محمدرضا شمسایی در نخستین سمینار ملی مدیریت منابع آب و سازگاری با خشكسالی كه امروز، 11 مهرماه در اهواز برگزار شد، اظهار نمود: امیدوارم نتایج این سمینار راهكارهایی برای حل مشكلات و مسائل ما باشد. گفته می گردد كه تبعات خشكسالی از زلزله هم بیشتر است و در سالی كه گذشت تبعات این خشكسالی را در جامعه دیدیم.
وی اضافه كرد: هم اكنون ۱۹ سال است كه در حوضه های پنجگانه كارون، دز، كرخه، مارون و رودخانه زهره با خشكسالی هیدرولوژیكی مواجه هستیم كه شاخص آن میزان آورد آبی است كه پشت مخازن سدها نگهداری می گردد. در 20 سال قبل با دو خشكسالی قابل توجه مواجه بوده ایم كه در ۱۰۰ سال قبل بی سابقه بوده است. خشكسالی اول در سال آبی ۸۷-۸۷ رخ داد و خشكسالی دوم هم سال قبل بود.
مدیرعامل سازمان آب و برق خوزستان اظهار داشت: خشكسالی سال ۸۷ با خشكسالی سال ۹۶-۹۷ تفاوت داشت. چراكه در سال ۸۷ در اواسط دوره خشكسالی ها بودیم اما امروزه تداوم خشكسالی ها باعث فشار بیشتری به جامعه شده است. تفاوت دوم هم این است كه سال پیش از خشكسالی سال ۸۷ یكی از پرآب ترین سال های ما بوده است. در صورتی كه كه سال پیش از سال آبی ۹۶-۹۷ هم، در خشكسالی بودیم.
شمسایی افزود: این مسأله باعث شد بر شدت خشكسالی ما افزوده شود. همینطور با وجود خشكسالی ها در 10 سال اخیر، بر میزان تقاضای آب به شدت افزوده شده است. یكی از اصلی ترین دلایل آن هم این است كه ساده ترین راه تامین معیشت برای مردم كشاورزی است چراكه كسب و كار كوچك و جدی چندانی در استان وجود ندارد و میزان كشت پاییزه و تابستانه ما بنابراین به شدت بالا رفته است.
خشكسالی سال ۹۷ خوزستان پیش بینی شده بود
وی خاطرنشان كرد: یكی از اقدامات استان تاسیس واحدی بود كه از اطلاعات سازمان های بین المللی استفاده نماید و شرایط ما را در آینده پیش بینی نماید. ما خشكسالی سال ۹۷ را از مرداد سال قبل پیش بینی كرده بودیم و از همان زمان به مسئولان استان اطلاع می دادیم كه سال آینده شرایط سختی را پیش رو خواهیم داشت.
مدیرعامل سازمان آب و برق خوزستان اظهار داشت: برنامه ریزی مدیریت آب در پنج حوضه آبی استان باید با استفاده از تجربیات سازمان و با استفاده از مدلهای نرم افزاری، پیش بینی های مختلف و به خصوص پیش بینی های هیدرولوژیكی صورت گیرد و بر طبق این مدلها اقداماتی كه می خواهیم انجام دهیم را باید برنامه ریزی نماییم.
شمسایی اضافه كرد: یكی از كارهای دیگری كه انجام دادیم سه برابر كردن گروه های گشت و بازرسی سازمان برای جلوگیری از برداشت های غیر مجاز آب در استان بود. همینطور احداث بند خاكی در رودخانه كارون هم از دیگر اقدامات مهم ما بود. با احداث این بند می توانیم از آب كارون استفاده نماییم. این بند اواخر خرداد و اوایل تیرماه اجرا شد. همینطور خط دوم آبرسانی غدیر هم به راه افتاده است. اعتبارات این طرح ۱۵ فروردین ماه سال ۹۶ توسط دولت تصویب گردید و ما درسال ۹۷ توانستیم خط دوم طرح كه ۹۰ كیلومتر بود افتتاح نماییم.
وی تصریح كرد: افتتاح خط دوم طرح آبرسانی غدیر كار بسیار بزرگی بود كه توسط قرارگاه خاتم الانبیاء انجام شد. افتتاح این طرح باعث شد پایداری آب در آبادان و خرمشهر افزایش پیدا كند.
كیفیت آب در خیلی از رودخانه های خوزستان مناسب شرب نیست
مدیرعامل سازمان آب و برق خوزستان خاطرنشان كرد: خیلی از شهرهای ما با مشكل كمبود آب مواجهند اما به علت كمبود اعتبارات نمی توانیم اعتبارات خیلی از طرح های اساسی مناطق را حتی در بین مدت تأمین نماییم. بنابراین مجبوریم خیلی از طرح های اضطراری را در روستاها افتتاح نماییم تا بتوانیم آب این روستاها و شهرها را تأمین نماییم.
شمسایی اضافه كرد: میانگین آورد آب ما امسال منفی 63 درصد بود. در سال نرمال ما 37 درصد آورد آب داشتیم. البته این عدد میانگین تمام رودخانه ها است. به صورت مثال در رودخانه زهره، آورد آب ما منفی 97 درصد، در مارون منفی 72 درصد، در كارون بزرگ هم منفی 61 درصد بود. بعضی می گویند كه این مسأله ناشی از احداث سدها است، اما این درست نیست.
وی افزود: این اعداد شدت خشكسالی را نشان داده است. در حوضه كرخه ما منفی 37 درصد كاهش ورودی داشتیم. البته وضعیت این حوضه نسبت به سایر مناطق بهتر است. بنابراین ما فكر انتقال آب از كرخه به كارون بودیم. ابتدا برای كانال توانا كه در بالادست اهواز است، این تصمیم گرفته شد. ما مجبور بودیم این كار را روی كانال سلمان انجام دهیم. هم اكنون این طرح به اتمام رسیده و امكان انتقال آب از كرخه به كارون وجود دارد. هم اكنون حوضه كرخه هم به علت كشت های شلتوك كه امسال در دشت آزادگان انجام شده است، وضعیت چندان مناسبی ندارد.
آب رودخانه اروند از دریا شورتر شده است
مدیرعامل سازمان آب و برق خوزستان اضافه كرد: از اقدامات دیگری كه انجام دادیم، تأمین آب نخیلات آبادان و خرمشهر به صورت موجی بود، به شكلی كه در چند مرحله به نخیلات آبادان و خرمشهر آب رساندیم. نخلداران ما اقشار پردرآمد نیستند. سبب تأسف است كه آب رودخانه اروند كه تأمین كننده آب نخیلات آبادان و خرمشهر بود، از آب دریا شورتر شده است. متوسط شوری آب در خلیج فارس بین 45 تا 48 هزار است، در اروندرود این میزان به 56 هزار هم رسیده است. البته این اتفاق برای مدت طولانی رخ نداده است.
در شرایط خشكسالی آب هورالعظیم را تأمین كردیم
شمسایی اظهار داشت: تولید یك مركز مانیتورینگ برای رصد كردن اطلاعات مربوط به وضعیت آب به صورت آنلاین یكی دیگر از اقدامات انجام شده است. هم اكنون با داشتن بیش از 300 ایستگاه هیدرومتری و هواشناسی از تمام رودخانه های استان به صورت لحظه ای اطلاعات مربوطه را داریم. این مسأله كمك زیادی برای كنترل آب به ما می كند. همینطور ما در همین شرایط خشكسالی هم ما توانسته ایم آب هورالعظیم را تأمین نماییم. خشكسالی در تالاب تبعاتی دارد كه ما توانستیم از آن جلوگیری نماییم.
سال آبی گذشته خوزستان یك ابربحران بود
كیامرث حاجی زاده، مدیركل مدیریت بحران خوزستان هم در این در این سمینار اظهار نمود: در سال آبی گذشته، خوزستان یك ابربحران را پشت سر گذاشت. اگر كم آبی خوزستان درست مدیریت نمی شد، به یك فاجعه تبدیل می شد. مدیریت این بحران نشان داد كه هر زمان دست در دست یكدیگر بگذاریم و تعاملات بین بخشی را افزایش داده و منیت ها را كنار بگذاریم و خدمت به مردم و حل مشكلات آن ها را در اولویت كار قرار دهیم، نتایج مناسبی به دست می آوریم.
مدیركل مدیریت بحران خوزستان با بیان این كه خوزستان یك استان خاص است، اظهار داشت: اگر شرایط مختلف استان مدلهای مختلف آب و هوایی، جمعیت استان، آداب و رسوم و... را در نظر بگیریم، خوزستان بیشتر شبیه یك كشور است. برخی زیرساخت های استان به شكل مناسبی فراهم نشدند. پیوست های زیست محیطی طرح ها در استان به خوبی اجرا نشدند. همینطور در منطقه دولت هایی روی كار آمدند كه چندان توانایی اداره شرایط را نداشتند، همانطور كه در آتش سوزی هورالعظیم چنین شرایطی را دیدیم.
حاجی زاده خاطرنشان كرد: 33 درصد آب های جاری در خوزستان هستند. همینطور سدهای بزرگی در خوزستان داریم. گاهی می بینیم برای زیر سوال بردن ارزش های نظام، سدسازی های انجام شده را زیر سوال می برند. اگر این سدها ساخته نشده بودند، نمی توانستیم بحران كم آبی را به خوبی مدیریت و حتی نخل ها را در چند نوبت آبرسانی نماییم.
وی با اشاره به اینكه نیشكر یك طرح جامع در استان بود، اضافه كرد: اگر بخش هایی از این طرح مانند پیوست های زیست محیطی اجرا نشده است، به این مفهوم نیست كه كل طرح ایراد دارد. پیوست های زیست محیطی طرح ها باید اجرا شوند. برخی مشكلات ما ناشی از تصمیم گیری ها و سیاست گذاری های غلط است و طرح آمایش سرزمین هم به خوبی اجرا نشد.
در بروز مشكلات 40 درصد ما مدیران مقصریم
مدیركل مدیریت بحران خوزستان اظهار داشت: در بروز مشكلات می توانم بگویم 40 درصد ما مدیران مقصریم كه به موقع وارد عمل نمی شویم. در خوزستان كمترین خاموشی ها را شاهد بودیم در حالیكه استان بوشهر با همین شرایط روزی چهار تا پنج ساعت خاموشی با برنامه داشت. اقدامی كه در وضع كاهش ساعات اداری و تعطیلی ادارات رخ داد، باعث شد كه مصرف برق را به سمت مصارف خانگی سوق دهیم.
خشكسالی ها در خوزستان ادامه می یابد
حاجی زاده خاطرنشان كرد: هر زمان در تصمیم گیری ها به موقع پیش بینی و پیشگیری كردیم، بازخورد و نتیجه آن برای مردم مثبت بوده است. گزارش های سازمان آب و برق و هواشناسی، امسال هم نوید ادامه خشكسالی را می دهد چون كه جز در یك بازه یك ماهه یا چهل روزه، همینطور در بارش ها با مشكلاتی مواجه ایم. باید از امروز یك كمیته تشكیل دهیم و نقاط ضعف خویش را در سال آبی گذشته بررسی نماییم.
خشكسالی، آتش سوزی، سیلاب، زلزله و مشكلات تنفسی چند بحران بزرگ هستند
وی اظهار داشت: در خشكسالی سال آبی 87 – 88 به مراتب شرایط بهتری داشتیم اما در سال آبی جاری شرایط به مراتب وخیم تر بود. در مسأله بحران باید آموزش را سرلوحه كار خود قرار دهیم. خشكسالی، آتش سوزی، سیلاب، زلزله و مشكلات تنفسی چند بحران بزرگ هستند. برای مواجهه با این پنج یا 6 بحران بزرگ باید مردم و متولیان را آموزش دهیم.
مدیركل مدیریت بحران خوزستان خاطرنشان كرد: برگزاری چنین سمینارهایی باید به گونه ای باشد كه برای متولیان امر یك خروجی مناسب داشته باشد و باید ارزیابی شود كه كسانی كه در این سمینارها حضور داشتند، تا چه اندازه با مسائل و مشكلات آشنایی پیدا كرده اند.
مدیریت آب باید با كمترین تنش های اجتماعی صورت گیرد
غلامرضا شریعتی، استاندار خوزستان هم در این سمینار با اشاره به این كه نگاه ما به آب یك نگاه سخت افزاری است، اظهار داشت: آب تنها یك ماده نیست بلكه مسائل فرهنگی، اجتماعی و سیاسی به آن گره خورده است. مدیریت آب نیاز به یك مدیریت بسیار هوشمندانه دارد، مدیریتی كه در آن حداقل تنش های اجتماعی رخ دهد.
وی اظهار نمود: پنج حوضه كارون، دز، كرخه، مارون و زهره در خوزستان وجود دارد كه آب در استان علاوه بر تأمین آب شرب، می تواند برای مصارف كشاورزی، پرورش آبزیان، صیادی و گردشگری استفاده گردد. استفاده بی رویه و ناصحیح از این منبع خدادادی بدون توجه به عكس العمل های منفی، خسارت جانی و مالی فراوانی برای خوزستان بوجود می آورد.
وی ادامه داد: گاهی در برخورد با مسائل صبر می نماییم، باور نمی نماییم و پس از رخ دادن مشكلات برای آن جلسات مدیریت بحران تشكیل می دهیم و تلاش داریم بر آن اساس تصمیم گیری نماییم. چیدمان مدیریتی ما باید در خصوص مطالعات كافی باشد و بر اساس آمایش سرزمین شكل بگیرد. اگر به این شكل تصمیم گیری نماییم، هیچ یك از بلایای طبیعی نمی تواند مشكلات زیادی برای ما تولید كند.
استاندار خوزستان با اشاره به اینكه همواره مسائل مدیریت آب یكی از مسائل مهم كشور بوده است، اظهار داشت: موقعیت جغرافیایی و اقلیمی خوزستان یكی از دلایل بروز مشكل، در استان است. در زمستان ما نیاز چندانی به آب نداریم و در تابستان است كه نیازمان به آب افزایش می یابد. در صورتی كه در این فصل میزان بارش ما بسیار كم است.
با خشكسالی های اخیر ذخیره آب سدها كاهش چشمگیری پیدا كرده است
شریعتی تصریح كرد: با خشكسالی های اخیر ذخیره آب سدها كاهش چشمگیری پیدا كرده است و این مسائل گاهی ما را با مشكلات جدی مواجه می كند. این مسأله نیاز به مدیریت منابع آب دارد. برای مدیریت شرایط سعی كردیم از آب ذخیره پشت سدها استفاده نماییم. همینطور با استفاده از انتقال آب از مناطق پرآب به مناطق كم آب تلاش كردیم میزان آب را مدیریت مكانی نماییم.
وی تاكید كرد: آب نیاز به یك مدیریت بسیار هوشمندانه دارد؛ مدیریتی كه در آن حداقل تنش های اجتماعی رخ دهد. مشكل این است كه ما به آب یك نگاه سخت افزاری داریم و آن را بعنوان یك ماده تلقی می نماییم كه قصد انتقال آن را داریم. آب یك ماده نیست. بلكه مسائل فرهنگی، اجتماعی، سیاسی و شرایط لازم به منظور زندگی انسان ها هم با آن گره خورده است. نگاه سخت افزاری به آب نه تنها مشكلات ما را حل نمی كند، بلكه بر آن ها می افزاید.
استاندار خوزستان تصریح كرد: بخش زیادی از آب در خوزستان به صورت فاضلاب هدر می رود كه با ورود به منابع آب زیرزمینی، منابع آبی دیگر را هم با خطر مواجه می كند.
شریعتی خاطرنشان كرد: مدل توسعه در هر منطقه باید متفاوت باشد و این مدل باید در سطح كلان بر مبنای پارامترهای مختلفی طراحی شود؛ در غیر اینصورت در جامعه هرج و مرج تولید می گردد و هرج و مرج شرایط ما را بدتر می كند. تا سال 2090 با شرایط كم آبی مواجه هستیم و اگر برنامه ریزی درستی داشته باشیم، می توانیم به نحوی از این شرایط عبور و آن را مدیریت نماییم.
وی اظهار داشت: گاهی می بینیم كه به جای مدیریت مصرف آب، كل آب منطقه را بهره برده و حتی سطح زیر كشت را هم افزایش می دهیم. هم اكنون در استان دیگر افزایش سطح زیر كشت نخواهیم داشت. دولت برای آبیاری و استفاده از روش های مدرن در كشاورزی، هزینه های هنگفتی از محل صندوق توسعه ملی به صورت بلاعوض یا تسهیلات بانكی صرف كرده است. كشاورزان باید استفاده از روش های نوین آبیاری را در دستور كار قرار دهند و باید آن ها را نسبت به این روش ها آگاه نماییم.
استاندار خوزستان تصریح كرد: در خوزستان اقدامات مختلفی برای مدیریت مصرف آب انجام شده است. افتتاح خط دوم پروژه آبرسانی غدیر برای آبرسانی به آبادان و خرمشهر، تأمین آب لازم برای تالاب ها با وجود شرایط خشكسالی موجود و برگرداندن آب به هورالعظیم، انتقال آب به كانون های ریزگرد، كاهش چشمگیر خاموشی های با برنامه از اقدامات انجام شده هستند. همینطور در حد توان كوشیده ایم با برداشت غیرمجاز آب مقابله نماییم.
شریعتی خاطرنشان كرد: باید از امروز برای سال آینده برنامه ریزی نماییم. نباید منتظر باشیم شرایط پیش بیاید و بعد تصمیم بگیریم. سال قبل با ذخیره آبی 4.2 میلیارد مترمكعبی وارد سال آبی جدید شدیم. امسال این عدد به 1.2 میلیارد مترمكعب رسیده است. در صورتی كه میزان ذخیره ما در سال 94، برای ورود به سال آبی جدید بیش از 6 میلیارد مترمكعب بود.
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب