یك استاد محیط زیست:
باید به دنبال حفظ اكوسیستم خلیج فارس باشیم
خرید و فروش حیوان خانگی: یك استاد محیط زیست اظهار داشت: سهم ایران از پهنه آبی خلیج فارس و اكوسیستم كم نظیر آن چقدر است؟ زمانی كه صحبت از مبحث تنوع زیستی و اكوسیستم خلیج فارس مطرح می شود، این مساله مطرح خواهد شد كه بزرگترین، مهم ترین و ارزشمندترین آكواریوم طبیعی جهان متعلق به خلیج فارس است.
به گزارش خرید و فروش حیوان خانگی به نقل از ایسنا، دكتر دهقانی در نشست علمی تخصصی " خلیج فارس در قرن ۲۱" در دانشگاه آزاد قشم عنوان كرد: موضوعی كه مقرر است مطرح شود تنوع زیستی و اكولوژی خلیج فارس است.
وی ادامه داد: وسعت خلیج فارس ۲۳۷ هزار كیلومترمربع است و عمق آن بطور میانگین به ۳۵ متر می رسد كه البته در تنگه هرمز این عمق به ۱۰۰ متر، در سواحل ایران ۵۰ متر و در سواحل جنوبی به ۱۵ متر می رسد.
دهقانی افزود: خلیج فارس سپس خلیج مكزیك و خلیج هادسون بزرگترین خلیج در دنیا شمرده می شود و با وجود اینكه مساحت آن نسبت به خیلی از خلیج ها بیشتر است اما از بزرگترین دریاچه جهان یعنی دریاچه خزر كوچك تر است یعنی حدود ۵۰ درصد نسبت به دریای خزر وسعت دارد.
این دبیر دانشگاه آزاد اسلامی هرمزگان اظهار نمود: حدود ۳۰۰۰ كیلومتر طول نوار ساحلی خلیج فارس است كه از این مقدار حدود ۱۷۲۱ كیلومتر آن متعلق به ایران بوده و بدین سان سهم ایران از خلیج فارس نسبت به همه كشورها بیشتر است.
دهقانی اشاره كرد: شاید زمانی كه بحث تنوع زیستی و اكولوژیكی خلیج فارس را بررسی می نماییم یك واقعیت در خلیج فارس مطرح می شود تقریباً ۷۵۰ گونه آبزی در خلیج فارس شناسایی شده است و اعتقاد بر این است كه ۵۰ درصد دیگر از این تنوع زیستی برایمان ناشناخته است. شاید در سال های اخیر به این مساله برخورد كرده ایم؛ بعنوان مثال زمانی كه كشند قرمز در خلیج فارس اتفاق افتاد، سپس آن بعضی از گونه های جلبك را شناسایی شد. نمونه هایی كه قبل از آن در خلیج فارس شناسایی نشده بودند، البته بازهم خیلی از گونه های دیگر هنوز شناسایی نشده اند و یا در حال شناسایی شدن هستند.
وی بیان كرد: اما از میان تمام خاصیت هایی كه خلیج فارس دارد چه خاصیت های زیستی و چه خاصیت های غیر زیستی دو اكوسیستم بارز این خلیج و یك خاصیت غیر زیستی خلیج را مطرح خواهم كرد.
دهقانی اضافه كرد: یكی از مهم ترین اكوسیستم های طبیعی در دنیا در اكوسیستم های آبی، اكوسیستم های مرجانی هستند. تقریباً ۶۰۰ هزار كیلومتر مربع اكوسیستم های مرجانی وسعت دارند. قدمت مرجان ها نزدیك به ۵۴۰ میلیون سال است. مرجان ها تنها یك درصد از سطح دریاها را به خود اختصاص داده اند اما ۲۵ درصد از حیات در دریاها متعلق به اكوسیستم های مرجانی است.
این استاد دانشگاه افزود: در ایران اكوسیستم های ساحلی ۱۶ جزیره كه پهنه های حاشیه ای را به خود اختصاص می دهند شامل اكوسیستم های مرجانی می شوند.
دهقانی اظهار نمود: جزایری چون لارك، فارور و هنگام زیستگاه های عمده ماهی های زینتی محسوب می شوند اما شاید یكی از مشكلاتی كه این اكوسیستم بی نظیر را تهدید می كند، عوامل تخریب سواحل مرجانی خلیج فارس است. تقریباً در خلیج نایبند حدود ۴۲ درصد آب سنگ های مرجانی را از دست داده ایم و این آب سنگ ها در جزایر لاوان و كیش به شدت در معرض تهدید و تخریب هستند.
وی افزود: در تحقیقی كه در جزیره كیش صورت گرفته است ارزش مرجان های این جزیره ۲۵۰ میلیارد ریال در سال برآورد شده است در صورتیكه بالقطع ارزش اقتصادی آبسنگ های این جزیره به مراتب بیشتر است به این علت كه خیلی از كسانی كه به جزیره كیش سفر می كنند جاذبه های شهری بیشتر آنها را جذب می كند تا جاذبه های طبیعی.
دهقانی اشاره كرد: یكی دیگر از اكوسیستم های بی نظیری كه در خلیج فارس وجود دارد جنگل های حرا یا جنگل های مانگرو است. ۱۱۲ كشور در دنیا دارای جنگل های مانگرو هستند كه ارزش بسیار بالایی از نظر زیستی برای اكوسیستم های آبی فراهم می آورد.
این استاد دانشگاه اضافه كرد: دو گونه ارزشمندی كه در حرا در سواحل شمالی جزایر قشم، لافت و پل وجود دارد و همین طور پراكنش آنها در استان های هرمزگان، سیستان و بلوچستان و بوشهر دیده می شود حدود ۲۹ هزار هكتار وسعت جنگل های حرا است كه سهم استان هرمزگان تقریباً ۱۵ هزار و ۸۰۰ هكتار است. بیشتر از ۵۰ درصد كل جنگل های حرایی كه در كشور قرار دارد و در سواحل عمان و خلیج فارس وجود دارد متعلق به استان هرمزگان است. دو ارزش مصرفی و غیر مصرفید برای جنگل های حرا قائل می شوند. اكوسیستم جنگل های حرا آنقدر بی نظیر است كه بعنوان ذخیره گاه های زیست كره معرفی شده اند.
وی عنوان كرد: ۵۷ ذخیره گاه زیست كره در دنیا وجود دارد كه یك از این ذخیره كره ها، ذخیره گاه زیست كره حرا در جزیره قشم است. در ارزش های مستقیم جنگل های حرا یا ارزش های مصرفی هر هكتار جنگل های حرا حدود ۱۰۰۰ دلار ارزش دارد. بطور مستقیم می توان این جنگل ها در تهیه چوب، شاخ و برگ، سوخت، تراشه های چوب، زغال چوب و ماهیگیری، منابع جنگلی، غذا و دارو، مصالح ساختمانی، ابزار، رنگ، حیات وحش، منابع كشاورزی، ذخیره آب، منابع آب، انتقال آب، تفریح و توریست، اسكان مردم، اطلاعات آموزشی و علمی استفاده نمائیم.
دهقانی اشاره كرد: شاید یكی از ارزش هایی كه ما در محیط زیست فراموش كرده و توجهی به آن نمی كنیم؛ عدم استفاده از برخی ارزش ها است كه فرهنگ و تمدن و زیباشناختی و مسائل معنوی و مذهبی جز این ارزش های محسوب می شوند.
این استاد دانشگاه اشاره كرد: اما در بخش غیر زیستی یكی از خاصیت های بارز اكوسیستم خلیج فارس آبی است كه می توانیم از آن بهره بگیریم. بالقطع هم اكنون یكی از چالش هایی كه وجود دارد مربوط به تأمین آب شیرین است. ایران یكی از ۲۴ كشوری است كه در معرض تهدید آب قرار گرفته است.
وی افزود: تا سال ۲۰۴۰ قسمتی از ایران به شدت با تهدید كمبود آب مواجه خواهد بود. مؤسسه بین المللی مدیریت آب ایران اذعان كرده است كه برای این كه وضعیت آب موجود را حفظ نماییم تا سال ۲۰۲۵ باید بیشتر از ۱۰۰ درصد از منابع آب قابل استحصال را افزایش دهیم. مانند فاضلاب ها؛ یعنی بتوانیم ۱۰۰ درصد فاضلاب ها را باردیگر تصفیه و مورد استفاده قرار دهیم. در صورتیكه هم اكنون میزان آبی را كه از فاضلاب صنعتی در كشورمان تصفیه می شود كمتر از ۰/۱ درصد است كه در ایران مورد استفاده قرار می گیرد.
دهقانی اضافه كرد: در دنیا تقریباً ۱۴ هزار و ۴۵۱ واحد آب شیرین كن وجود دارد كه ۸۰ میلیون متر مكعب آب توسط این آب شیرین كن ها تبدیل به آب شیرین می شوند. تا سال ۲۰۲۰ این مقدار به ۱۲۰ میلیون لیتر مكعب می رسد و ۵۰ میلیون مترمكعب آن مربوط به منطقه خاورمیانه می شود. عربستان و امارات بیشترین برداشت آب را دارند. از ۱۰ میلیون مترمكعب منابع آب خلیج فارس، آب شیرین تولید می شود كه سهم ایران تنها ۵۰۰ هزار مترمكعب است.
این استاد دانشگاه اظهار نمود: بیشتر از ۵۰ درصد نوار ساحلی خلیج فارس متعلق به ایران است و شاید كمترین بهره را از این خلیج می بریم. اما در كنار تمام خاصیت های مهم و اكولوژیكی و تنوع زیستی كه این خلیج دارد یكی از مهم ترین یا تهدید پذیرترین اكوسیستم ها، اكوسیستم خلیج فارس است. از یك جهت تنوع زیستی این اكوسیستم بی نظیر است و از سویی عوامل تهدیدكننده آن به سبب وسعت كمی كه خلیج فارس دارد به مراتب بیشتر از سایر خلیج ها و دریاهاست.
وی افزود: ۷۰ درصد از كل ذخایر نفت مربوط به خلیج فارس است از تقریباً هزار میلیارد بشكه نفتی كه استخراج می شود تقریباً هفتصد میلیارد بشكه مربوط به خلیج فارس است. ۷۵ درصد حمل و نقل مواد نفتی در این خلیج و تنگه هرمز صورت می گیرد و به جز رهاسازی پساب های شهری و صنعتی به خلیج فارس، ضایعات مختلف مانند پسماندهای جامد، ترددهای دریایی، انتقال انواع آلودگی ها از خشكی به دریا از مهم ترین عوامل تهدید كننده خلیج فارس شمرده می شود بدین سان حفظ این اكوسیستم بی نظیر از نظر اكولوژیكی و تنوع زیستی و هم از لحاظ تأمین منابع مانند آب شیرین برایمان از مهم ترین اقداماتی است كه باید صورت بگیرد.
دهقانی اشاره كرد: یكی از موضوعاتی كه درباب حفاظت از محیط زیست مطرح گردیده است، مسئله اكوبایودیپلماسی است. قرار بر این است تا سال ۲۰۲۰ این مسئله به صورت عمومی در جهان گسترش یابد. مدلی كه در آن روش دیپلماسی زیستی در كنار محیط اقتصادی مطرح می شود.
وی بیان كرد: هدف از این مدل ایجاد توسعه پایدار برای حفاظت از محیط زیست در كنار استفاده از منابعی موجود است. در این مدل منابعی كه در اختیار داریم چه زیستی و چه غیر زیستی ارزش گذاری می نماییم كه به عبارتی به آن حسابداری زیست محیطی گفته می شود.
دهقانی درانتها اظهار داشت: شاید بهترین و ملموس ترین هدف این باشد كه بگوییم برای هر خاصیت كه در این اكوسیستم وجود دارد ارزش گذاری اقتصادی انجام دهیم، بعنوان مثال اگر گونه هایی وجود دارند كه از نظر زیستی در خلیج فارس با ارزش هستند ارزش گذاری برای آنها انجام دهیم. شاید بعضی از گونه ها به ظاهر ارتباطی به اكوسیستم خلیج فارس نداشته باشند اما با یافتن ارتباط میان آنها با سایر گونه ها ارزش گذاری صورت می گیرد.
منبع: خرید و فروش حیوان خانگی
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب