به گزارش خرید و فروش حیوان خانگی به نقل از ایسنا، مرتع زمینی با پوشش گیاهی، طبیعی و خود رو است كه معمولا دارای علفی چند ساله، بوته ای، گاهی درختچه ای و به ندرت درختان پراكنده است و در فصل چرا مورد تعلیف دام بهره برداران قرار می گیرد. مراتع ییلاقی بیشتر در ارتفاعات و مناطق سردسیر قرار دارد كه فصل رویش گیاهان در این مناطق فصل گرم سال است و عموما در فصل بهار و تابستان مورد تعلیف دام قرار می گیرند. مراتع قشلاقی هم در مناطق كم ارتفاع و گرمسیر قرار دارد كه عموما در فصل پاییز و زمستان برای چرای دام استفاده می گردد.
دو سوم مراتع كشور كم تراكم هستند
بر اساس گزارش سازمان جنگل ها، مراتع و آبخیزداری بیش از ۵۲ درصد از سطح كشور را مراتع تشكیل می دهند كه بیش از 7000 گونه گیاهی در قلمرو آن رشد می كند. با عنایت به شرایط اقلیمی خشك و فراخشك در فلات ایران و همینطور بهره برداری بی رویه از علوفه مراتع، تنها ۸.۵ درصد از مراتع كشور در زمره مراتع متراكم قرار دارد و متاسفانه دو سوم مراتع كشور را مراتع كم تراكم تشكیل می دهد.
مراتع علاوه بر ارزشی كه در تولید و تأمین علوفه دارند دارای ارزش های دیگری هم هستند. ارزیابی های بین المللی نشان داده است كه ارزش یك هكتار مرتع در سال معادل ۲۳۲ دلار است كه ۲۵ درصد این مقدار مربوط به تامین علوفه و ۷۵ درصد آن مربوط به ارزش های زیست محیطی نظیر حفظ خاك و جلوگیری از فرسایش، تنظیم گردش آب در طبیعت، حفظ ذخایر ژنتیك گیاهی و جانوری است. مراتع همینطور در تولید محصولات دارویی و صنعتی اهمیت ویژه ای دارند.
چالش های مدیریتی مراتع كشور
نظام بهره برداری مشاع و عدم انگیزه اقتصادی و روانی دامداران برای احیای مراتع، افزایش قیمت علوفه و افزایش انگیزه دامداران به بهره برداری بیش از اندازه و دانش و آگاهی كم، بهره برداران مراتع كشور را با مشكلاتی مواجه و مدیریت آنها را دشوار كرده است. افزون بر این عوامل، ناهماهنگی اهداف و فعالیت های دستگاه های اجرایی دخیل در جوامع روستایی و عشایری و بروز مشكلات مختلف اجتماعی و اقتصادی جهت اعمال قانون و مقررات برای حصر دام های غیرمجاز همچون چالش های مدیریتی دیگر در مراتع كشور است.
اقداماتی برای مدیریت عرصه های مرتعی
طرح ملی مدیریت پایدار مراتع كشور یكی از طرح هایی است كه در زمینه مدیریت عرصه های مرتعی اجرا می گردد. در این طرح كه ارتقای كمی و كیفی مراتع كشور و زمینه سازی برای نظام بهره برداری پایدار از اهداف عمده آن است پروژه و فعالیت هایی نظیر تهیه و اجرای طرح های مرتع داری و نظارت بر آن، تهیه نقشه و تولید پایگاه اطلاعات مراتع كشور، تولید شبكه مدیریت مرتع و كنترل پروانه چرایی دام و... اجرا می گردد.
از جمله اقدامات دیگر برای مدیریت عرصه های مرتعی می توان به طرح استانی بهبود و اصلاح مراتع اشاره نمود. در این طرح هم فعالیت ها و پروژه هایی نظیر بذركاری، كودپاشی، تولید نهال، نظارت بر برداشت محصولات فرعی و قرق مراتع و... اجرا می گردد.