محصولاتی كه 65 درصد از آب شرق حوضه دریاچه ارومیه را می خورند
به گزارش خرید و فروش حیوان خانگی ایسنا/آذربایجان شرقی عضو هیئت علمی گروه علوم و مهندسی آب دانشگاه تبریز اظهار داشت: چهار محصول گندم، یونجه، سیب و چغندرقند سالانه حدود شصت و پنج0 میلیون مترمكعب آب معادل شصت و پنج درصد از كل آب كشاورزی شرق حوضه دریاچه را مصرف می كنند.
طی چند سال اخیر افزایش مصرف بی رویه ی آب در بخش كشاورزی، از مهم ترین دلیلهای كاهش سطح آب دریاچه ارومیه بوده است؛ سالانه میلیاردها مترمكعب آب در این عرصه مصرف می شود، بر اساس گزارش فائو، 90 درصد درآمد كشاورزان در آذربایجان شرقی و غربی صرفاً بوسیله كشاورزی كسب می شود ولی با این وجود میزان درآمد كشاورزان آذربایجان شرقی و غربی با وجود توسعه كشت آبی از میانگین درآمد كشاورزان كشور كم تر است.
با توجه به این كه كشاورزان سهم موثری در تولید و اشتغال دارند، باید برای توسعه كشاورزی و تولید پایدار، مسئولیت اجتماعی خودرا به خوبی شناخته و عمل كنند، كشاورزان حوضه آبریز دریاچه ارومیه نیز برای تولید تولید ثروت نیاز به آب دارند ولی در كنار آن باید بتوانند محیط زیست را برای نسل های بعدی نیز حفظ كنند.
در حال حاضر درصد قابل توجهی از آب مصرفی بخش كشاورزی حوضه دریاچه ارومیه صرف تولید چهار محصول یونجه، سیب، گندم و چغندرقند می شود، مصرف بسیار زیاد آب در این منطقه، سبب بروز مشكلاتی در منابع آبی شده و همین طور بیشتر محصولات باغی حوضه دریاچه ارومیه نیز به سیب و انگور اختصاص دارد كه محصولاتی با نیاز آبی بالا بشمار می رود.
عضو هیئت علمی گروه علوم و مهندسی آب دانشگاه تبریز در گفت و گو با ایسنا، در این خصوص اظهار داشت: آذربایجان شرقی دارای رتبه اول در تولید علوفه یونجه و آذربایجان غربی نیز دارای رتبه نخست در تولید چغندر قند در كشور است، با احتساب سطح زیر كشت و مصرف آب آنها در بخش شرقی حوضه دریاچه ارومیه واقع در آذربایجان شرقی، سالانه این چهار محصول حدود 650 میلیون مترمكعب آب مصرف می كنند كه شامل 65 درصد از كل آب كشاورزی شرق حوضه دریاچه می شود.
ابوالفضل مجنونی هریس افزود: با اطلاع از این وضعیت درباب این چهار محصول نمی توان گفت اقدامی انجام نشده ولی این اقدامات كافی و اثربخش نبوده است، معتقدم توقف كاشت آنها در حوضه تنها اقدام موثر ممكن نیست.
وی با بیان این كه توسعه گسترده كاشت چغندر در حوضه دریاچه نیز یكی دیگر از این معضلات است، اضافه كرد: كشت چغندر در بعضی شهرهای دارای كارخانجات قند، با موفقیت صورت نمی گیرد و این كارخانجات برای تهیه مواد اولیه با مشكل روبه رو شده و برای تامین آن به منطقه شمالغرب كشور روی آوردند.
وی افزود: خرید مقدار زیاد چغندر از طرف سایر شهرهای كشور، موجب كشت بیشتر چغندر قند در حوضه آبریز دریاچه ارومیه شده است، اساسا این مساله به معیشت و اقتصاد منطقه كمك می نماید ولی از طرف دیگر منابع آبی منطقه را از تعادل خارج كرده است، بدین جهت كشاورزان منطقه باید نسبت به نیاز كارخانجات شمالغرب این گیاه را كشت كرده و آب منطقه را بیشتر از این به صورت مجازی صادر نكنند.
حدود 380 میلیون مترمكعب آب شرق حوضه دریاچه برای كشت یونجه مصرف می شود
مجنونی با بیان این كه كشت یونجه درآذربایجان شرقی و غربی بسیار گسترش یافته است، اظهار داشت: دلیل افزایش كشت یونجه، خوش خوراكی برای دام، سازگار بودن با شرایط منطقه و پرمحصولی یونجه است، كشت این محصول به سبب عدم دغدغه زیست محیطی سازمان های متولی به شدت در منطقه گسترش یافته است، بطوریكه حدود 380 میلیون مترمكعب آب شرق حوضه دریاچه بوسیله كشت یونجه مصرف می شود، هرچند در بعضی مناطق، اقداماتی نظیر كشت گیاهان علوفه ای كم مصرف مانند ماشك گل سفید انجام می شود، ولی جایگزینی آن، كار راحتی نیست.
عضو هیئت علمی گروه علوم و مهندسی آب دانشگاه تبریز با بیان این كه گندم یك گیاه كم آب بر است، اظهار داشت: كشت وسیع گندم در حدود 60 هزار هكتار در شرق حوضه دریاچه ارومیه، مصرف بالای آب را نشان می دهد؛ این محصول به سبب راهبردی بودن، اهمیت زیادی دارد ولی بهتر است كاملاً مدیریت شده و در تناوب با گیاهان كم آب بری نظیر كلزا كشت شود.
وی با اشاره به توسعه ی 15000 هكتاری باغات سیب در شرق حوضه دریاچه ارومیه در آذربایجان شرقی، گفت: این میزان از باغات، با احتساب مصرف 10000 مترمكعب آب در هكتار، سالانه 150 میلیون مترمكعب آب مصرف می كنند، حذف و جایگزینی باغات، پیچیدگی خاص خودرا دارد و باید در یك فرآیند 10 ساله با درختان كم آب بر، با ارزش صادراتی بالا جایگزین شوند.
وی با اشاره به اقدامات مشاركتی انجام شده در امتداد احیای دریاچه ارومیه، اظهار نمود: اگرچه هزاران هكتار سیستم تحت فشار اجرا شده ولی آب مصرفی و برداشتی با شرایط قبل آن تفاوت چندانی نكرده است؛ چونكه ما به كشاورز ساعتی آب تحویل می دهیم نه حجمی؛ بعنوان مثال، مقدار آب ارائه شده در مرحله خاك آب با دان آب تفاوتی نكرد و در برنامه ریزی آبیاری توسط مجریان این پروژه ها كسی كاری به تغییرات نیاز آبی در مراحل مختلف فنولوژیكی گیاه نداشت، یا این كه خیلی از سیستم های تحت فشار اجراشده بنا به دلیلهای مختلف از قابلیت مصرف خارج شده اند، ولی در آمار نیز ثبت شده اند.
توسعه باغات در اطراف دریاچه
مجنونی هریس با بیان این كه حداقل بالای 20 هزار هكتار در آذربایجان غربی و دو هزار هكتار در آذربایجان شرقی توسعه كشاورزی شناسایی شده است، اظهار داشت: بررسی های تصاویر ماهواره ای نشان میدهد كه بعد از تشكیل ستاد احیای دریاچه، با وجود مصوبه هیئت دولت در خصوص ممنوعیت تبدیل اراضی زراعی به باغی، باغات بسیار گسترش یافته اند؛ بعنوان مثال در منطقه مراغه نزدیك 2000 هكتار زمین زراعی به باغ تبدیل گشته است، در آذربایجان غربی نیز وضعیت بدتر از این مناطق بوده بطوریكه تصاویر ماهواره ای، توسعه 1500 هكتاری باغات را در بخش هایی از میاندوآب و مهاباد نشان میدهد.
منبع: خرید و فروش حیوان خانگی
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب