حیات خلیج گرگان به مویی بند است!
به گزارش خرید و فروش حیوان خانگی گلستان عروس خزر حال و روز خوشی ندارد؛ حال ناخوش او این روزها دامان پرندگان مهاجری که هزاران کیلومتر راه را برای استراحت و زمستان گذرانی به آن پناه آورده بودند، گرفته و به همین زودی هاست که عواقب بی توجهی به آن، دامن گیر هزاران نفر از مردمانی که در حاشیه آن سکنا گزیدند هم شود.
خلیج گرگان با وسعت حدود ۴۰۰ کیلومترمربع در جنوب شرقی دریای خزر واقع شده است. این خلیج با حداکثر عمق سه متر، خلیجی کم عمق به حساب می آید و تراز آب آن وابسته به دریای خزر است. در سالهای اخیر با کاهش سطح تراز آب دریای خزر، روند خشک شدن خلیج گرگان هم شروع شد و بر مبنای آخرین بررسی صورت گرفته، حدود ۲۷ درصد از خلیج گرگان نسبت به زمان پرآبی آن خشک شده است. تداوم افزایش روند گرمایش زمین و تغییرات اقلیمی، نگرانی ها نسبت به تداوم روند کاهش سطح تراز آب دریای خزر و به دنبال آن خشک شدن خلیج گرگان را دوچندان کرده است.
در سالهای نه چندان دور خلیج گرگان از راه دهانه آشوراده و کانال خزینی با دریای خزر در ارتباط بوده اما هم اکنون تنها از راه دهانه آشوراده به عرض تقریبی ۲.۲ کیلومتر با دریای خزر در ارتباط دائمی است. البته این نقطه از راه ناحیه کم عمقی معروف به چاپاقلی واقع در منتهی الیه جنوب شرقی دریای خزر با دریای مادری در ارتباط می باشد.
البته خلیج گرگان در دهه ۵۰ تراز آب یک متر پایین تر از حال حاضر را تجربه کرده است ولی مشکلات آن زمان خلیج گرگان همانند امروز نیست و در طول این سال ها فعالیت انسانی در حوضه آبریز خلیج بسیار افزوده شده است.
اهمیت حفظ ارزش زیستگاهی خلیج، تحت شعاع قرار گرفتن معیشت خیلی از مردم منطقه بخصوص ساحل نشینان در دو استان گلستان و مازندران و خطر شکل گیری کانون ریزگرد در منطقه سبب شده که در سالهای اخیر احیای خلیج گرگان به یک مطالبه جدی تبدیل گردد.
بعد از گذشت حدود دو سال از پیگیری های مداوم برای به نتیجه رساندن اقدام عملی برای نجات خلیج گرگان و بعد از کش وقوس های فراوان، طرح احیای خلیج گرگان و تالاب میانکاله در ستاد ملی هماهنگی مدیریت تالاب های کشور به تصویب رسید و مبلغ ۹۰۰ میلیارد تومان اعتبار از محل منابع سازمان بنادر، محیط زیست، جهاد کشاورزی و وزارت نیرو طی ۵ سال برای نجات خلیج گرگان در نظر گرفته شد.
طرح احیای خلیج گرگان و تالاب میانکاله ابلاغ شد
محمدرضا کنعانی_ مدیرکل حفاظت محیط زیست گلستان در گفتگو با ایسنا اظهار نمود: طرح احیای خلیج گرگان و تالاب میانکاله در ستاد ملی هماهنگی مدیریت تالاب ها مصوب و توسط دکتر جهانگیری، معاون اول رئیس جمهور به دستگاه ها ابلاغ گردید اما متأسفانه تابحال اقدام عملیاتی در خلیج رخ نداده است.
وی تصریح کرد: در این فرآیند همواره انتقاداتی به محیط زیست وارد می شد که مانع انجام اقدام عملی در خلیج می شود ولی اکنون که مجوزها داده و طرح هم ابلاغ گردیده، چرا کاری انجام نمی شود؟
کنعانی تاکید کرد: امروز تمامی موانع و ابهامات برای اجرای طرح احیای خلیج گرگان برطرف و مجوزهای لازم داده شده و نیاز است که دستگاه ها اقدامات خویش را انجام دهند.
مدیرکل حفاظت محیط زیست گلستان اظهار داشت: علاوه بر مبحث متأثرکننده تلفات پرندگان مهاجر پارسال و سال جاری، در صورت خشک شدن خلیج گرگان زندگی خیلی از جوامع محلی منطقه تحت تاثیر قرار می گیرد.
وی ضمن اشاره به مرگ ومیر پرندگان در خلیج گرگان، خاطرنشان کرد: سال قبل تلفات پرندگان مهاجر از تالاب میانکاله در بخش غربی خلیج در محدوده استان مازندران آغاز و به سواحل گلستان رسید. سال جاری هم اکنون تلفات در تالاب میانکاله شروع شده و نگران آن هستیم که مجدداً تلفات را در سواحل بندر ترکمن و گمیشان داشته باشیم.
کنعانی اعتقاد دارد که ورود آلاینده ها از مناطق مسکونی، ورود فلزات سنگین، کود و سموم کشاورزی از راه زه آب های کشاورزی، پس روی آب دریا و کاهش سطح آب خلیج و کاهش ورود آب از حوزه آبریز بالادست سبب ایجاد این شرایط در خلیج شده است.
تکرار تراژدی مرگ ومیر پرندگان خلیج
حسینعلی ابراهیمی کارنامی_ مدیرکل حفاظت محیط زیست مازندران ضمن اشاره به تلفات مرگبار پرندگان وحشی در تالاب میانکاله واقع در بخش غربی خلیج گرگان، به ایسنا اظهار داشت: بر حسب اعلام دامپزشکی و بر مبنای نحوه تلف شدن، گونه های درگیر و زمان تلف شدن مانند سال گذشته، احتمالاً پای بوتولیسم در بین است.
وی تاکید کرد: برای پیشگیری از تکرار این فاجعه باید حقابه تالاب را بدهند، چاه های غیرمجاز منطقه باید مسدود شده، الگوی کشت کشاورزی تغییر پیدا کند، جلوی ساخت سازهای غیرمجاز و ورود فاضلاب هم گرفته و همینطور بهره برداران شیلاتی هم ساماندهی شوند.
خلیج احیا نشود تلفات پرندگان هر سال تکرار می شود
بهمن نقیبی_ معاون بهداشتی و پیشگیری سازمان دامپزشکی ضمن اشاره به اینکه آمار تلفات در تالاب میانکاله در حال افزایش می باشد، به ایسنا اظهار داشت که باکتری به نام کلستریدیوم بوتولینوم در محل هایی که اکسیژن کم باشد در بقایای گیاهان کف تالاب رشد می کند و گرمای هوا هم شرایط را برای رشد این باکتری فراهم می آورد.
وی ضمن اشاره به اینکه سم بوتولیسم بسیار کشنده است، بیان نمود: اگر تالاب میانکاله و خلیج گرگان احیا نشود این فاجعه امکان دارد سالیان سال تکرار شود.
زمستان سال قبل حدود ۴۳ هزار قطعه پرنده مهاجر آبزی در محدوده تالاب میانکاله و خلیج گرگان در دو استان مازندران و گلستان تلف شدند. سال جاری هم تابحال مرگ ومیر بیشتر از ۲ هزار قطعه پرنده مهاجر در تالاب میانکاله گزارش شده است.
معیشت صیادان وابسته به خلیج گرگان
سیدمصطفی عقیلی نژاد_ مدیر امور ماهیان خاویاری گلستان در گفتگو با ایسنا ضمن اشاره به اینکه خلیج گرگان جایگاه بسیار مهمی در پرواربندی بعضی از انواع ماهیان دارد، اظهار نمود: ۳۲ گونه ماهی در خلیج گرگان شناسایی شده و این خلیج برای شیلات دارای اهمیت بسیار زیادی است.
وی ضمن اشاره به اینکه خاویار این منطقه بهترین خاویار دنیا است، اظهار داشت: به مبحث خلیج گرگان نباید بعنوان یک مبحث استانی نگاه کرد، بلکه این یک مبحث ملی و بین المللی است.
مدیر امور ماهیان خاویاری گلستان بیان نمود: سواحل گلستان از شیب ملائمی برخوردار می باشد و بنابراین از پسروی و پیشروی آب دریای خزر لطمه های زیادی خورده است. طی ۲۰ سال گذشته کاهش بیشتر از یک و نیم متری سطح آب دریای خزر سبب شده که کانال های ارتباطی بین دریا و خلیج گرگان مسدود شود و یا به حداقل عمق برسند.
عقیلی نژاد تصریح کرد: خلیج گرگان برای احیای خود همواره نیازمند به آب دریای خزر بوده و امروز که حدود ۹۰ درصد کانال های ارتباطی مسدود شده، تبادل آبی کم و خصوصیات زیستی آنکه محل پرواربندی ماهیان مختلف بوده، با چالش روبه رو شده است.
وی اظهار داشت: با این که هیچ شرکت صیادی در خلیج گرگان عملیات صید انجام نمی دهد اما این خلیج پشتوانه ای برای حدود ۳۰ شرکت صیادی استان است که در سواحل دریای خزر مشغول به فعالیت هستند.
عقیلی نژاد تاکید کرد: راهکار کوتاه مدت برای کمک به احیای خلیج گرگان، لایروبی کانال چاپاقلی است که امیدواریم هر چه زودتر این امر محقق شود.
خلیج گرگان مرکز کانون ریزگرد می شود
پروین غفاریان_ رئیس پژوهشکده علوم جوی پژوهشگاه ملی اقیانوس شناسی و علوم جوی اعتقاد دارد که خلیج گرگان در صورت پایین آمدن تراز آب دریای خزر و خشک شدن آن و پوشیده شدن آن از علفزار، می تواند بعنوان منبع گردوغبار محسوب شود.
وی در وبیناری با مبحث راهکارهای پایداری خلیج گرگان بیان کرد که در صورت خشک شدن زمین و نبود بارش در چند روز، با وزش باد، ذرات شن و خاک از سطح خلیج بر خواسته و با عنایت به جهت جریانات، محدوده قابل توجهی را تحت تاثیر غبار قرار خواهد داد و شدت گردوغبار هم به میزان سرعت باد در محدوده خلیج گرگان وابسته است.
راهکار علمی نجات خلیج گرگان
حمید علیزاده_ معاون پژوهش و فناوری پژوهشگاه ملی اقیانوس شناسی و علوم جوی در وبیناری با مبحث راهکارهای پایداری خلیج گرگان، ضمن اشاره به اینکه این پژوهشگاه اخیراً با سفارش استانداری گلستان مطالعاتی بر روی خلیج گرگان انجام داده است، اظهار داشت که مطالعات ما نشان داد جریان غالب در خلیج گرگان بیشتر وارد شونده است و شوری آب آن در ترازهای بالا و پایین همیشه بیشتر از میزان شوری آب دریای خزر است و با عنایت به وضعیت نیمه خشک آن، همواره آب از دریای خزر وارد خلیج گرگان می شود و آب در آن تبخیر خواهد شد.
وی تصریح کرد: با عنایت به این شرایط تنها لحاظ کردن حقابه، وضعیت این خلیج را بهبود نمی بخشد. حقابه برای پایداری اکولوژی این حوضه بسیار مؤثر است، ولی برای تبادل آب میان این خلیج با دریای خزر کمک نمی کند، بلکه لازم است محل های ورود خلیج با دریای خزر شامل "چاپاقلی"، "آشوراده" و "خزینی" که از رسوبات پر شده است، تخلیه شود.
معاون پژوهشگاه ملی اقیانوس شناسی و علوم جوی با اشاره به اینکه درصورتی که این ۳ کانال به صورت کامل مسدود شود، خلیج خشک خواهد شد، خاطرنشان کرد: لازم است محل های تبادل آب میان خلیج و دریای خزر بخصوص در آشوراده و چاپاقلی تسهیل شود.
به گزارش خرید و فروش حیوان خانگی به نقل از ایسنا، حال که احیای خلیج گرگان احتیاج به لایروبی کانال های ارتباطی بین خلیج و دریا دارد و مجوز این کار هم صادر شده، نیاز است هر چه زودتر و پیش از اینکه گرفتار فاجعه زیست محیطی بیشتری شویم، گام های عملی در این راه برداشته شود.
منبع: petfind.ir
این مطلب را می پسندید؟
(0)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب